Νικόπολις - Γαράσαρη - Sebinkarahisar - Susehri.

Σας κάνουν ..κλικ; Καλώς ήρθατε!

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Δίστιχα Γαράσαρης (κάλαντα) στα τουρκικά

Λούρα ο Παναγιώτης Μαυρίδης και κάλαντα ο Δανιήλ Εμμανουηλίδης από το Ασαρτζούκ.
Η καταγραφή έγινε από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών
στις Σάπες Ροδόπης, στις 2 Αυγούστου 1967.


13 σχόλια:

  1. Νικος Ζουρνατζίδης22 Δεκεμβρίου 2010 στις 3:47 μ.μ.

    Φυλαχτείτε από τους Ελληναράδες. Καήκατε αν πέσετε στην αντίληψή τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ φίλε,

    Δεν κατάλαβα το νόημα του μηνύματός σου. Ποιοί είναι δηλαδή οι Ελληναράδες; Υπάρχουν μεγαλύτεροι "Ελληναράδες" από εμάς τους Γαρασαρέτες, που φυλάξαμε πίστη, γλώσσα και πολιτισμό στις άκρες του Πόντου; Βέβαια μπορεί να εννοείς κάποιους που όλα τα βλέπουν μαύρο - άσπρο, ακόμα κι όταν πρόκειται για τις ρίζες μας, τη φυλή μας και την ιστορία μας. Αυτό θέλουμε να κάνουμε κι εμείς εδώ. Να ανταλλάξουμε απόψεις, γνώση, θύμησες και να διασώσουμε την πολύτιμη κληρονομιά μας.
    Όσο για το "καήκαμε", δεν ιδρώνει το αφτί μας. "Καμμένοι" ήμασταν πριν ακόμα γεννηθούμε. Κι εμείς και οι παππούδες μας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΚΑΙ ΓΩ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ Ν.Ζ.

    ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΜΩΣ ΠΩΣ ΟΣΟΙ ΤΟΛΜΟΥΝ ΚΑΙ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΦΙΛΕ ΧΟΥΠΕΡΗΝ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. μαλλον εννοει αλλους ετσι οπως το καταλαβαινω και οχι οσους απο εμας ειμαστε σε αυτην την μικρη για την ωρα παρεα αλλα που σιγουρα θα γινει πολυ μεγαλυτερη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πακαταριδης Χρηστος28 Δεκεμβρίου 2010 στις 8:56 μ.μ.

    Καλησπέρα και χρόνια πολλα Ειχα μερες να επισκευθω το Blog λοιπόν ο κυριος Νικος Ξερει τι λεει και πολυ καλα μαλιστα και εν μερει και εγω.... Θελει να πει οτι ακομη δεν μας εχουν ανακαλυψει οι μεγαλοι οι Παντογνωστες του Ποντιακου Χωρου...ολα οσα αναφερουμε και δειχνουμε Ξενιζουν σε καποιους που δεν μπορουν να δεχθούν Ολη την Ιστορια του Ποντιακου Ελληνισμου ειδικα των Δυτικο Ποντίων και Νικοπολιτων μαζι.....Το ευτυχες ειναι ομως οτι μιλαμε με στοιχεια και δεδομενα ατρανταχτα οποτε κανενα προβλημα......Λοιπον καλες Γιορτες και καλο χρονο σε ολους μας....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χρήστο,

    Είναι αλήθεια ότι η Γαράσαρη (όπως και ο δυτικός Πόντος εν μέρει) είναι σχετικά «άγνωστη» στους υπόλοιπους Ποντίους (πόσο μάλλον στους υπόλοιπους Έλληνες). Όλοι γνωρίζουν τη Γαράσαρη, αλλά δεν ξέρουν λεπτομέρειες για το που ακριβώς βρίσκεται, ποια ήταν η ιστορία της, η προσφορά της στον ποντιακό πολιτισμό, ο πληθυσμός της κλπ.
    Βέβαια υπάρχει και το μπέρδεμα με το ποιοι είναι οι Νικοπολίτες και τις ρίζες του τις έχει στην εκκλησιαστική ιστορία. Έχουμε συνηθίσει να μιλάμε για εκκλησιαστική επαρχία και Μητρόπολη Κολωνείας και Νικοπόλεως, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι ήταν ένα ενιαίο σύνολο με ομοιογενή (πολιτισμικά) πληθυσμό.
    Για παράδειγμα, το Κουμπέτ και το Ντέρελι συμπεριλαμβάνεται στην επαρχία Νικοπόλεως, αλλά οι ίδιοι οι Ντέρεληδες θεωρούν εαυτούς Κερασουνταίους και έχουν δίκιο.
    Στα δυτικά της Νικόπολης αρκετά χωριά που ανήκουν στην επαρχία μας (για παράδειγμα το Μεσουδιέ, το Επές και το Σεμέν) θεωρούν τους εαυτούς τους Ορτουλήδες και επίσης έχουν δίκιο.
    Στα ανατολικά τα Κοτύλια, η Καρατζά κλπ, θεωρούν (και έχουν δίκιο) ότι είναι Γκιουμουσχανλήδες.
    Με λίγα λόγια, η Νικόπολη ως διοικητική περιφέρεια την περίοδο της ανταλλαγής, περιλαμβάνει πληθυσμό με διαφορετικές καταβολές και διάφορες πολιτισμικές αναφορές.
    Η αυθεντική έκφραση της Γαράσαρης μπορεί να εντοπιστεί κυρίως στα χωριά βόρεια της Νικόπολης (Ασαρτζούκ, Λίτσασα, Καταχώρ, Καρακεβετζίκ, Κιογνιούκ, Στρεφή, Εσκήκιοϊ, Κόρατζα, Κάλτζασα), ανατολικά (Χάχαβλα, Καγιάντιπι, Σπαχή Μαχαλεσί, Μπάλτζανα, Αλησάρ, Τρουπτζή, Φέϊλερε, Έσολα, Αλούτζαρα, Καλετζίκ κλπ), δυτικά (Όβατζουκ, Χατζήκιοϊ, Κεϊλούκα, Σουπάχ, Έσκιονε, Αλούτζε, Αγούτερε κλπ) και νότια (Σούσεχρη, Λάπα, Κιουβερτσίν, Κιόσκιοϊ, Τσοράχ, Κηράτζ, Πουλάχ, Αγούλιε, Σεϊτμπελεν, Πισιούρ κλπ).
    Ας λάβουμε όμως υπόψη μας ότι το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες περιοχές του Πόντου. Όλοι λένε ότι είναι Τραπεζουνταίοι, όμως άλλο να είσαι Σαντέτ και άλλο να είσαι από τα Πλάτανα, άλλο να είσαι Οφλής και άλλο Ματσουκέτες.

    Ένα ακόμη στοιχείο που θα προσπαθήσω να το αναλύσουμε στο μέλλον, είναι οι συγκρούσεις κάθε είδους που είχαν ως κέντρο τη Γαράσαρη. Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Πέρσες, Αρειανοί, Παυλικιανοί, Ασπροπροβατάδες και Μαυροπροβατάδες, Σιϊτες και Σουνίτες, Κηζηλμπάσηδες, Σελτζούκοι και Οσμανλήδες, συγκρούστηκαν στο πέρασμα των αιώνων ακριβώς στην περιοχή μας που ήταν πέρασμα από την Ανατολία προς τη Μαύρη Θάλασσα και την Κωνσταντινούπολη. Όλα αυτά άφησαν σημάδια στη Γαράσαρη, που είναι ορατά ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ!!
    Προσθέτω τους βίαιους εξισλαμισμούς των πληθυσμών της Νικόπολης (και όχι τους οικειοθελείς, όπως σε άλλες περιοχές του Πόντου).
    Ειδικά η περίοδος των Παυλικιανών θα πρέπει να ερευνηθεί πολύ σχολαστικά, διότι τα χνάρια τους (μέσω των Κηζηλμπάσηδων) εντοπίζονται και σήμερα.
    Σημείωσε ότι τα δικά μας τα χωριά (βόρεια της Νικόπολης) κατοικήθηκαν από μουσουλμάνους ανταλλαχθέντες (αφού οι παππούδες μας εκδιώχθηκαν) κυρίως από την περιοχή της Πτολεμαϊδας (και είναι εμφανώς Ρομά).
    Στα ανατολικά όμως και ιδιαίτερα στην περιοχή της Αλούτζαρας, δε μεταφέρθηκαν ανταλλαχθέντες διότι παρέμειναν οι γηγενείς. Κάνε τώρα τη σκέψη ότι η περιοχή αυτή ονομαζόταν ήδη από τον πρώιμο ελληνικό μεσαίωνα ως περιοχή των Υψηλών Ερυθίνων (σκέψου: Αλού – τζαρ και Κηζήλ – μπας)!!! Ήταν δε το κέντρο αντίστασης των Παυλικιανών κατά τους αιρετικούς πολέμους. Σημείωσε επίσης ότι μέχρι σήμερα τα πολιτιστικά στοιχεία, οι εκφράσεις και η συμπεριφορά τους διαφέρει απόλυτα από τους υπόλοιπους κατοίκους της περιοχής Σεμπίνκαραχισάρ και ταιριάζει απόλυτα με τα δικά μας χούγια και αντέτια.
    Η συζήτηση είναι μεγάλη και ευχαρίστως να την κάνουμε και μέσα από το μπλόγκ μας, αρκεί να το θέλετε κι εσείς..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πακαταριδης Χρηστος29 Δεκεμβρίου 2010 στις 2:24 μ.μ.

    Νικολαε χαιρομαι ιδιετερα για την τοποθετηση σου και για την προταση σου προς συζητηση...βεβαια δεν εχω τοσες γνωσεις αλλα θα ψαξω να μαθω και να ενημερωθω......για να μαθαινουν και οι Ποντιαρες του χωρου......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Νίκος Παπαδόπουλος30 Δεκεμβρίου 2010 στις 7:50 π.μ.

    Δε χρειάζεται να ανοίγουμε μέτωπα ειδικά με δικούς μας ανθρώπους. Κάποιοι ξέρουν πολλά περισσότερα απο μάς. Εγώ θα ήθελα να μάθω αγαπητέ Houperin πως είναι διαμορφωμένοι η συνείδηση των ανθρώπων αυτών. Τί θεωρούν τους εαυτούς τους οι ίδιοι. Πως τους βλέπει το επίσημο Τουρκικό κράτος. Τους εμπιστεύεται; Τους θεωρεί αγκάθι στα πλευρά του; Απο τις περιηγήσεις μου στο χώρο του διαδυκτίου καταφαίνεται οτι σε κάποια απο τα χωριά μας (ιδίως στο Alisar αλλά όχι μόνο) διατηρούνται στο χώρο της λαϊκής μουσικής ακούσματα ίδια με τα δικά μας. Αυτοί που παίζουν και ακούν τη μουσική αυτή που τοποθετούν τους εαυτούς τους. Άς μας πεί κάτι και ο Σάββας. Και καλή Χρονιά σε όλους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Νίκο καλημέρα,

    Κανένα μέτωπο, καμία κόντρα. Ειδικά εμείς εδώ δεν έχουμε πρόθεση να εμπλακούμε στα εσωτερικά του «οργανωμένου ποντιακού χώρου», με τις διαχρονικές παθογένειες και στρεβλώσεις, αλλά και τη μεγάλη προσφορά, πράγματα που είναι γνωστά στους περισσότερους.
    Πολλοί από τους αναγνώστες του garasari.blogspot είναι ενεργά μέλη συλλόγων και ομοσπονδιών και πολύ καλά κάνουν. Απλά το blog δεν έχει τέτοια φιλοδοξία και δε θέλει να διακινδυνεύσει την επιχειρούμενη αλληλογνωριμία των Νικοπολιτών, η οποία είναι πολύ πιθανό να αποτύχει εάν υπάρξουν αντιπαραθέσεις (κατά τα άλλα θεμιτές) με βάση την προσωπική τοποθέτηση του καθενός στα του «οργανωμένου χώρου» τεκταινόμενα.

    Στα σοβαρά τώρα Νίκο.
    Στην παρούσα φάση κανείς δε μπορεί και δεν πρέπει να μιλήσει εκ μέρους των σημερινών κατοίκων του Πόντου. Θα πω μερικά πράγματα τηλεγραφικά.
    Σε κάποιες περιοχές (όπως στον Οφ, Τσάϊκαρα, Ματσούκα) η συνειδητοποίηση της καταγωγής είναι σε άλλο βαθμό και οφείλεται κυρίως στη διατήρηση της γλώσσας. Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών που μετανάστευσαν στην Πόλη, στην Προύσα, στο εξωτερικό, είναι οι πρώτοι που ξέφυγαν από στερεότυπα και τόλμησαν να μιλήσουν ανοιχτά για τη διαφορετικότητά τους.

    Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι Καραντενιζλήδες ήταν οι πρωταγωνιστές των ρατσιστικών ανεκδότων των Τούρκων (όπως συνέβη και στην Ελλάδα). Υπάρχει όμως κάτι που τους διαφοροποιεί, όπως επίσης αυτό χαρακτηρίζει τους ελλαδίτες Πόντιους. Είναι πολύ περήφανοι για την καταγωγή τους και όπου συναντώνται, εκτός Πόντου, θεωρούνται κάτι περισσότερο από απλοί συμπατριώτες. Είναι αυτό που λέμε κι εμείς δηλαδή, τεμέτερον. Αυτό το ποντιακό «τεμέτερον» δε δηλώνει απλά καταγωγή από την ίδια περιοχή, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, που όλοι μας το νιώθουμε, ακόμα κι αν δε μπορούμε να το εκφράσουμε με λόγια, παρά μόνο με την ψυχή.

    Τα τελευταία χρόνια, με την ευρεία χρήση του διαδικτύου, οι ντόπιοι ήρθαν σε επαφή με τους ελλαδίτες Πόντιους και από εκεί άρχισε μια πορεία αναζήτησης που βρίσκεται ακόμη εν εξελίξει, με άγνωστο προορισμό.
    Τα πολιτιστικά «στέκια» που προωθούν την ποντιακή μουσική αυξάνονται και πληθύνονται. Το ίδιο και τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις, τα sites, οι καλλιτέχνες. Ακόμη περισσότερο αυξάνονται όσοι χρησιμοποιούν χωρίς καμία αναστολή τη γλώσσα τους, τα rumce, ακόμη και ενώπιον άλλων, ακόμη και στο κέντρο της Τραπεζούντας.

    Υπάρχουν όμως και σκοτεινά σημεία. Οι άγαρμπες προσπάθειες για ανάδειξη αυτής της σύγχρονης πραγματικότητας στον ιστορικό Πόντο, προκάλεσε οξεία αντίδραση από το κράτος και μια εκστρατεία τόνωσης του εθνικού φρονήματος, μέσω προπαγάνδας ότι οι Έλληνες επιδιώκουν να δημιουργήσουν πρόβλημα ανάλογο με το κουρδικό.
    Αυτό δυσκόλεψε πολύ τα πράγματα στον Πόντο και μόνο τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο του Ερντογάν στην εξουσία, άρχισε πάλι να πνέει ένας άνεμος ελευθερίας στην έκφραση των διαφόρων πολιτισμών της Τουρκίας. Δε λέω ότι σε αυτό βοήθησε ηθελημένα το ΑΚΡ, αλλά ότι η ιστορία ακολουθεί πάντα το δρόμο της, ακόμα και καθυστερημένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Εγώ ενσυνειδήτως επέλεξα να είμαι απλός κοινωνός της εξέλιξης αυτής, γευόμενος τους καρπούς του ιστορικού γίγνεσθαι και χωρίς να γίνομαι φιλόδοξο «λίπασμα» και «μπόλι», φοβούμενος ότι μπορεί να καταλήξω «ζιζάνιο» επιβλαβές.
    Ας αφήσουμε το λουλούδι να ανθίσει μόνο του. Ακόμα κι αν δεν καταλήξει απόλυτα ίδιο με εμάς, πάλι λουλούδια από τον ίδιο μπαχτσέ θα είμαστε.

    Τελικά νομίζω ότι ίσως εμείς στην Ελλάδα χρειαζόμαστε μπόλιασμα, γιατί μεταλλαχτήκαμε αρκετά στα τόσα χρόνια ξεριζώματος από το χώμα της Ανατολής.

    Αυτό που σήμερα συμβαίνει στον ιστορικό Πόντο είναι κάτι που δε μπορεί να περιγραφεί με λόγια, αλλά μόνο αν το ζήσει κανείς από κοντά.
    Είναι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει στη Ρωσία, όπου εξελίσσεται μια εντυπωσιακή και ανόθευτη αναγέννηση της ποντιακής συνείδησης, κυρίως στα νέα παιδιά.
    Μιλάμε για πολλές χιλιάδες νέα μπουμπούκια, και στον Πόντο και στη Ρωσία, που θεωρούν εαυτούς κάτι πολύ παραπάνω από Ρώσους με ποντιακή καταγωγή ή Τούρκους από τον Πόντο. Μιλάμε για Πόντιους αυθεντικούς…


    ΥΓ: Για τη Γαράσαρη και για τις άλλες περιοχές, προς το παρόν «μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά». Πάντως η εξέλιξη της Τραπεζούντας και τσιγκλάει και φοβίζει παράλληλα τους υπόλοιπους. Μην ξεχνάς ότι υπάρχουν πολλοί αλλοφερμένοι σ’ αυτές τις περιοχές (δηλαδή όχι γνήσιοι Πόντιοι), αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και πολύ αίμα, πολλές «σκοτεινές» ιστορίες πίσω από βαριές κουρτίνες. Είναι δύσκολος ο δρόμος προς την αυτογνωσία.
    Περισσότερα ας πούμε από κοντά, στο πρώτο μουχαμπέτ του 2011 στον Αμυγδαλεώνα ή το Ελαιοχώρι, αν συμφωνούν οι Τσοχανταράντ και Πακαταράντ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Πακαταριδης Χρηστος εκ Καρακεβεζήτ30 Δεκεμβρίου 2010 στις 8:36 μ.μ.

    χαχαχα Οι Πακαταράντ Συμφωνουν και περιμενουν ημερα και ωρα....χεχε....Λοιπόν χθές στο Ελαιοχωρι ειχαμε μια μικρη γιορτη στο δημοτικο Σχολειο του ελαιοχωριου οπου αναφερθηκαν παρα πολλα στοιχεια που χρησιμοποιησα απο το BLOg βεβαια απο προσωπικες μου καταγραφες ειναι ιδια με οσα αναφερθηκαν και εδω και γιαυτο τα χρησιμοποιησα....σας αναφερω και δυο στροφες που λεγαμε στα καλαντα των Χριστουγεννων...Τερα μερωσε τερα ημερωνει τερα λαλεσεν πουλιμ τ'άηδονι....ο Χριστον ειχεν δυο βουδοπα τα ζευτηρε και μαργαριτάρε....δεβα σο ταρεζ κτλ.......εχω και ενα ερωτημα βεβαια θελω να μαθω για το εθιμο των μωμογερων στη γαρασαρη ξερω οτι γινοταν απλα θελω ονομασια, τραγουδι-ρυθμό, μεταμφιεσμενοι και ποιους υποδυονταν? Οι αναφορες σας θα ηταν πολυτιμες ευχαριστω πολυ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. και οι τσοχαταραντ συμφωνουν!περιμενουμε ειδοποιηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή