«Το τίκι σο γόνατον και τ’ομάλι σον τόπον»!! – Η Σοφία Παπαδοπούλου για τους χορούς της Γαράσαρης

Η Σοφία Παπαδοπούλου άφησε εποχή στο ποντιακό τραγούδι

και με τη φωνή της και με τα τραγούδια της,

αφού έγραψε περισσότερους από 3.000 στίχους.

Το πατρικό της είναι Αμαραντίδου.

Η οικογένειά της έφυγε από το Κηράτζ της Γαράσαρης

για το Ματζικέρτ του Καρς και  μετά την ανταλλαγή

εγκαταστάθηκαν, στην Πυλαία του Έβρου.

Παντρεύτηκε στη Νίψα της Αλεξανδρούπολης,

μέσα σε Επεσλήδες, Όρτουληδες, Μπάφραληδες κλπ,

αλλά παρέμεινε Γαρεσαρέτ’σα μέχρι το μεδούλι.

Να γινόμαν γουρπάνιν...

Σην Μπάλτζαναν

Σα πεϊλέ τα χρόνε, σην Μπάλτζαναν Τρουκ’ κ’έταν.

Τη Γενεκέντων ο Θόδωρον μίαν σιτέ επέϊνεν σο Τσαγράγιν κ’ εξ ερούξεν από πίσ’ατ έναν τουρκικόν μωρόν. Δέκα χρονών έτον κ’ έτον το μωρόν. Πεινασμένον έτον, εδέκεν α ψωμίν έφαγεν και επ’εκεί ερώτσεν απόθεν εν και τίνος εν.

-Γετίμιν είμεν, είπεν το μωρόν, κάναν κ’έχω και τη χωρί’μ τ’όνομαν ενέσπαλά’το.

Ο Θόδωρον πα πολλά ανάγκεν είϊσεν ας τη ζώων τ’ερίαμαν. Αθάρεσεν κελεπούριν ηύρεν. Μπρε, είπεν α, έρσεσαι μετ’εμέν; Θα σφάζω σε, θα ποτίζω σε, τα λώματα’ς τα τσαρούχα’ς ούλα μετά σωστά  να ποίγωσ’ατά. Εσύ πα να ερέζης τα ζα’μουν. Έρσεσαι;

-Έρχουμ’, είπεν το μωρόν, Ίσεϊν έκουεν.

Τα Φώτα στη Γαράσαρη

Την ημέρα των Θεοφανείων το εκκλησίασμα μετά κατανύξεως και φόβου Θεού παρηκολούθει την ιεράν ακολουθίαν του αγιάσματος και της καταδύσεως του Σταυρού, η οποία ετελείτο μέσα εις ένα δίλαβο μεγάλο καζάνι, καθόσον οι ποταμοί και αι λίμναι ήσαν παγωμέναι.